Dugaeth Llydaw

Dugaeth Llydaw

Enghraifft o'r canlynol	gwlad ar un adeg, dugiaeth, teyrnas
Math	dugiaeth
Daeth i ben	1547
Label brodorol	Duché de Bretagne
Dechrau/Sefydlu	939
Rhagflaenwyd gan	Kingdom of Brittany
Enw brodorol	Duché de Bretagne
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Sefydliad gwleidyddol a sefydlwyd yn Llydaw oedd Dugaeth Llydaw (Llydaweg: Dugaelez Breizh; Ffrangeg: Duché de Bretagne) ddwywaith, unwaith yn y chweched ganrif a'r llall yn y ddegfed ganrif.

Dylanwadwyd ar esblygiad Dugaeth Llydaw yn gynnar yn 9g gan sawl politi blaenorol.^[1] Y dylanwad mwyaf ar y Ddugiaeth ddiweddarach, fodd bynnag, oedd ffurfio teyrnas unedol yn Llydaw yn y 9g.^[2] Yn 831 penododd Louis Dduwiol Nominoe, Iarll Vannes , rheolwr y Llydawyr, missus imperialaidd, yn Ingelheim yn 831.^[3] Wedi marwolaeth Louis yn 840, cododd Nominoe i herio'r ymerawdwr newydd, Siarl Foel, wedi'i ymgorffori yn rhannol gan gyrchoedd newydd y Llychlynwyr ar yr ymerodraeth.^[4] Creodd Siarl Foel Gororau Neustria i amddiffyn Gorllewin Francia rhag y Llydawyr a'r Llychlynwyr.^[5] Ymladdodd Erispoe â Siarl y Moel, a deimlai y byddai ymosodiad cyflym yn herio'r arweinydd Llydewig newydd yn llwyddiannus. Enillodd Erispoe fuddugoliaeth ym Mrwydr Jengland a, dan Gytundeb Angers yn 851, sicrhawyd annibyniaeth Llydaw. Byddai Dugaeth Llydaw yn cael ei gweithredu'n ymarferol tua diwedd yr Oesoedd Canol drwy waith Senedd Llydaw.

1. ↑ Jones 1988, t. 2.
2. ↑ Jones 1988, t. 3.
3. ↑ Delumeau 1969, t. 524.
4. ↑ Price 1989, t. 23.
5. ↑ The Columbia Encyclopedia 1935, t. 1252.